Đề án có tên đầy đủ "Đề án chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TPHCM". Mục tiêu chính là chuyển đổi toàn bộ xe máy từ xăng sang điện cho tất cả tài xế công nghệ và nhân viên giao hàng. Đến năm 2029, thành phố giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này.
Mặt khác, nhóm phương tiện này dễ xác định nhờ kết nối với các nền tảng số. Thông qua các nền tảng như Be, Grab, Shopee Food, Ahamove, Viettel Post... chính quyền có thể nhanh chóng tiếp cận, truyền thông, thống kê, định danh và giám sát tiến độ chuyển đổi.
Theo Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM, nhóm shipper và tài xế công nghệ là đối tượng ưu tiên chuyển đổi do trung bình mỗi ngày di chuyển 80 - 120km, gấp 3 - 4 lần người dân thường, đóng góp đáng kể vào lượng khí thải. Trước mắt, nhóm nghiên cứu đề xuất ngừng ký hợp đồng mới đối với xe máy xăng tham gia dịch vụ từ tháng 1/2026. Từ tháng 12/2029, thành phố cấm hoàn toàn xe xăng chạy dịch vụ vận tải và giao hàng trên địa bàn.
Lộ trình chuyển đổi được đề xuất gồm 4 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (đến 12/2025): Đạt 30% (khoảng 120.000 xe).
- Giai đoạn 2 (đến 12/2026): Đạt 50% (khoảng 200.000 xe).
- Giai đoạn 3 (đến 12/2027): Đạt 80% (khoảng 320.000 xe).
- Giai đoạn 4 (đến 12/2029): Đạt 100% (khoảng 400.000 xe).
Các chính sách đề xuất đáng chú ý:
- Hỗ trợ lãi suất cho vay theo tinh thần nghị quyết 198, dự kiến lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện các dự án xanh.
- Doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân sản xuất và kinh doanh xe máy điện được Nhà nước hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG).
- Hỗ trợ bảo lãnh tín dụng cho các tài xế công nghệ, giao hàng và thực hiện các hỗ trợ pháp lý cho ngân hàng nhanh chóng thu hồi nợ xấu.
- Hỗ trợ kết nối các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy điện phối hợp cùng ngân hàng thiết kế sản phẩm tín dụng cho vay chuyển đổi xe máy điện.
- Hỗ trợ tạo điều kiện cho kinh doanh trạm dừng nghỉ kết hợp sạc điện; hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy điện áp dụng các chính sách ưu đãi khuyến khích tài xế chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện.
- Hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu mua, thu đổi, xử lý tái chế, loại bỏ xe hai bánh chạy xăng cũ ra khỏi lưu thông...
Đề án cũng kiến nghị Trung ương miễn thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ, lệ phí cấp giấy đăng ký và cấp mới biển số lần đầu cho xe máy điện trong vòng 2 năm kể từ 1-1-2026. Đồng thời hoàn thuế giá trị gia tăng trên mỗi chuyến xe, hỗ trợ cho tài xế sử dụng cung cấp dịch vụ bằng xe máy điện.