Thị trường ô tô Trung Quốc đang chứng kiến một hiện tượng chưa từng có khi xuất hiện ngày càng nhiều những "chiếc ô tô cũ chưa lăn bánh” ồ ạt đổ ra thị trường.
Đằng sau những con số
Hiện tượng “ô tô cũ chưa lăn bánh" không phải là việ lừa đảo mà bắt nguồn từ việc các mẫu xe này đã được đăng ký với chính quyền nhưng chưa hề lăn bánh, và số xe này được bán chính hãng một cách gián tiếp khi các các đại lý chính thức liên kết hoặc thông qua một nền tảng bên thứ ba, bán ra dưới danh nghĩa xe đã qua sử dụng. Và hiện có khoảng 3.000 - 4.000 đại lý trên các "chợ ô tô cũ online" tại Trung Quốc đang hoạt động như vậy.
Chiêu trò này phục vụ mục đích giúp hãng xe đạt chỉ tiêu doanh số, hỗ trợ đại lý xả hàng tồn, và đáng quan tâm, là tận dụng các chính sách trợ giá hoặc ưu đãi xuất khẩu của chính phủ Trung Quốc với sản lượng bán hàng của các hãng.
Các nhà phân tích cho rằng hiện tượng này phản ánh những vấn đề mang tính hệ thống của ngành ô tô Trung Quốc và tình trạng dư thừa công suất sản xuất đang là một thách thức lớn đối với các hãng xe. Thêm vào đó, các cuộc chiến giá cả khốc liệt và sự phụ thuộc vào chính sách hỗ trợ của chính phủ, đặc biệt trong lĩnh vực xe năng lượng mới (NEV), đã tạo tiền đề cho những chiêu trò bán hàng thiếu minh bạch như vậy.
Tính đến tháng 4, lượng xe du lịch tồn kho trên toàn Trung Quốc đã lên tới 3,5 triệu chiếc, tương đương 57 ngày lưu kho - mức cao nhất kể từ tháng 12/2023. Một số nhà sản xuất hoạt động dưới 50% công suất, nên phải sử dụng các biện pháp mạnh tay để giải phóng hàng tồn.
Chủ tịch Tập đoàn Great Wall Motor (GWM) - ông Wei Jianjun, đã lên tiếng chỉ trích chiêu trò này và cho rằng đây sẽ là vấn đề thực sự đe dọa đến sự ổn định lâu dài của thị trường ô tô Trung Quốc.
Rủi ro không chỉ với người tiêu dùng
Một thực tế được nhiều chuyên gia kinh tế của Trung Quốc nhắc đến là việc những chiếc xe này thường có mức giá hấp dẫn, đôi khi thấp hơn giá gốc tới 30%, nhưng vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro.
Đầu tiên là thời gian bảo hành của các mẫu xe thường được tính từ lúc đăng ký xe, khiến người mua có thể mất vài tháng bảo hành dù xe chưa chạy. Tiếp đến, một số mẫu còn đi kèm với khoản vay chưa thanh toán hoặc lịch sử sở hữu không rõ ràng, dễ gây ra rắc rối pháp lý và tài chính cho người tiêu dùng.
Các nhà phân tích cảnh báo rằng hậu quả lâu dài của hiện tượng này vượt xa những giao dịch đơn lẻ khi mà dữ liệu bán hàng bị "thổi phồng" có thể đánh lừa nhà đầu tư, che giấu nhu cầu thực tế của thị trường và làm sai lệch cạnh tranh.
Và chưa kể, việc giảm giá sẽ ảnh hưởng đến chính giá bán của các mẫu xe mới 100%, ví dụ giá "ô tô cũ chưa lắn bánh" của mẫu BYD Qin L thấp hơn 30-40% so với giá xe mới, kéo theo hiệu ứng domino cho các mẫu xe cạnh tranh và góp phần làm sai lệch những dự báo, định giá xe.
Phản ứng từ cơ quan quản lý và ngành ô tô
Bộ Thương mại Trung Quốc đã tổ chức một cuộc họp cấp cao với sự tham dự của các tên tuổi lớn như BYD, Dongfeng và nền tảng mua bán xe cũ Guazik, nội dung của cuọc họp này là làm thế nào để siết chặt giám sát các giao dịch xe cũ và chặn đứng hành vi gian lận doanh số.
Chiêu trò bán "ô tô cũ chưa lăn bánh" thoạt nghe có vẻ không vi phạm pháp luật, ít nhất là về mặt giấy tờ. Tuy nhiên, giá xe không thể tự nhiên giảm, phải có "ai đó" gánh phần giảm giá, và đó có thể là hành vi lợi dụng chính sách hỗ trợ của nhà nước.
Các chuyên gia trong ngành cũng kêu gọi các doanh nghiệp từ bỏ các chiến lược ngắn hạn và khuyến nghị một số biện pháp xư lý như cân đối lại kế hoạch sản xuất, tăng cường sự minh bạch về lịch sử và bảo hành xe, cùng với việc mở rộng hoạt động xuất khẩu xe đã qua sử dụng sang các thị trường khác nhằm giảm áp lực trong nước.
Một số ý kiến cho rằng chiêu trò kinh doanh "ô tô cũ chưa lăn bánh” là phản ứng tự nhiên của thị trường trước tình trạng dư cung, nhưng nhiều người trong ngành coi đây là kiểu đi tắt nguy hiểm. Theo dữ liệu từ Jato Dynamics, trong số 169 nhà sản xuất ô tô đang hoạt động tại Trung Quốc, hơn một nửa có thị phần dưới 0,1%, và với "chiêu bẩn" của các "ông lớn" có thể đẩy các công ty nhỏ, như Neta và Polestar biến mất khỏi thị trường.
Câu 481/ Các vạch dưới đây có tác dụng gì?