Dù đều là các dòng xe xanh nhưng các PHEV từ Trung Quốc như BYD Sealion 6 hay Jaecoo J7 PHEV có được lợi thế cạnh tranh nhờ được ưu đãi thuế Tiêu thụ Đặc biệt (TTĐB), trong khi các mẫu xe khác như KIA Sorento PHEV, Range Rover Velar hay một số mẫu siêu xe thể thao lại không được. Vì sao lại thế?
Dành cho các bạn quan tâm:
Ô tô bán tại thị trường Việt Nam phải chịu khoản thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với nhiều mức khác nhau. Trong các dòng xe con dưới 9 chỗ ngồi, loại phương tiện có thuế suất thấp nhất hiện nay là xe thuần điện (BEV - Battery Electric Vehicle) với mức 3% (có hiệu lực từ ngày 1/3/2022 đến 28/2/2027). Đáng quan tâm, một số dòng xe plug-hybrid (PHEV) được hưởng ưu đãi từ loại thuế suất này, trong khi cũng là PHEV nhưng một số mẫu xe không có, tương tự là các dòng xe Hybrid hay Mild Hybrid. Vậy vì sao có chính sách này?
Nguyên nhân là do theo Điều 2 Luật số 106/2016/QH13 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 1/7/2016, “xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng xăng sử dụng không quá 70% số năng lượng sử dụng” sẽ được hưởng mức thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) chỉ bằng 70% so với xe xăng có cùng loại". Điều đáng chú ý là ưu đãi này không áp dụng cho các dòng Hybrid thông thường (HEV), dù cũng là công nghệ kết hợp giữa động cơ điện và động cơ đốt trong.
Lý do chủ yếu nằm ở khả năng vận hành của từng loại. Trong khi PHEV có thể sạc pin từ nguồn điện ngoài và có thể vận hành thuần điện trong quãng đường ngắn, thường từ 30 đến 100 km, thì xe HEV không thể bổ sung điện từ bên ngoài mà vẫn phải chuyển đổi từ động cơ xăng hoặc lấy từ phanh tái tạo (không chiếm tỷ trọng cao), nên khó có thể đạt mức tiêu thụ nhiên liệu bằng 70% so với xe sử dụng động cơ đốt trong cùng dung tích xi lanh.
Theo công văn số 7109/BTC-CST Bộ Tài chính về việc hướng dẫn cho các hải quan tỉnh/thành phố thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt, “việc xác định tỷ lệ xăng sử dụng theo tiêu chuẩn thiết kế của nhà sản xuất không quá 70% số năng lượng sử dụng so với loại xe chạy xăng tiết kiệm nhất, có cùng số chỗ ngồi và cùng dung tích xi lanh có mặt trên thị trường Việt Nam”.
Do đó, các quy định của nhà nước đang chưa theo kịp để xác định rõ ràng ô tô thuộc diện hưởng thuế TTĐB ưu đãi 70%. Theo chia sẻ từ đại diện truyền thông của một hãng xe Trung Quốc, hiện mới chỉ có mẫu Jaecoo J7 PHEV và cả các mẫu xe PHEV của Volvo (X60, XC90 và S90) đã nhận mức thuế ưu đãi trên, trong khi các mẫu xe khác như KIA Sorento PHEV, Range Rover Velar hay một số mẫu siêu xe thể thao PHEV không đáp ứng được tiêu chí kể trên nên không được hưởng thuế suất ưu đãi này.
Theo thông tin trên trang web của Cục Đăng kiểm Việt Nam (thuộc Bộ Xây Dựng) tính đến hết năm 2025, bên cạnh một số mẫu xe sang và siêu sang, hiện chỉ có BYD Sealion 6 là ô tô sở hữu hệ thống PHEV đã công bố mức tiêu thụ năng lượng, với xăng trung bình tốn 1,1 lít/100 km và điện năng trung bình 169 Wh/km.
Thông qua việc đạt được thuế TTĐB ưu đãi 70%, nhiều hãng xe có thể giảm giá bán sâu hơn do thuế suất này chiếm một phần khá lớn trong cơ cấu chi phí giá thành. Ví dụ như, một ô tô con thuần xăng có dung tích xi lanh từ 1.500 cc trở xuống sẽ phải chịu mức thuế TTĐB 35%, nếu xe PHEV có động cơ xăng dung tích tương đương sẽ được giảm thuế xuống còn gần 26%.
Tuy nhiên, mức thuế TTĐB dự kiến sẽ có những điều chỉnh trong thời gian tới, đặc biệt đối với các dòng xe điện khí hóa như Hybrid. Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi được Quốc hội thảo luận trong những kỳ họp; với quy định đáng chú ý là dòng xe hybrid (sử dụng cả động cơ xăng và năng lượng điện) hứa hẹn cũng được áp dụng thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất đối với xe sử dụng động cơ đốt trong thông thường.
