Một chuyên gia cho biết 90% xe đã qua sử dụng mà Trung Quốc xuất khẩu trong năm 2024 thực chất là xe mới và điều này đang từng bước gây tổn hại cho toàn ngành ô tô Trung Quốc.
Theo một báo cáo mới, ngành ô tô Trung Quốc đang nâng khống doanh số và lách các quy định thương mại toàn cầu bằng cách đăng ký xe mới là xe “đã qua sử dụng” rồi xuất khẩu. Chính quyền địa phương, vốn cần đạt chỉ tiêu kinh tế do chính phủ Trung Quốc đề ra, dường như ủng hộ việc này.
Chiến lược này cho phép các nhà sản xuất ô tô ghi nhận doanh số bán hàng, giải phóng hàng tồn kho ở trong nước, đồng thời tránh được các rào cản thương mại. Ngoài việc bán xe sang các thị trường như Nga, Trung Á hay Trung Đông, bán chúng dưới dạng “xe cũ” cũng giúp giải quyết vấn đề.
“Đây là hệ quả của cuộc chiến giá kéo dài gần 4 năm khiến các công ty buộc phải tìm mọi cách để tăng doanh số”, ông Tu Le - người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights tại Michigan (Mỹ), cho biết.
Hãng tin Reuters đã công bố một bài điều tra chi tiết về cách thức vận hành của chiến lược này. Dù đã được áp dụng trong nhiều năm, đến tháng 5, CEO Wei Jianjun của Great Wall Motor (GWM) mới công khai lên tiếng. Vậy tại sao lại phản đối chiến lược tưởng như là "giấy phép" in tiền? Theo ông Jianjun, nếu tiếp tục, điều này có thể gây ra một cuộc khủng hoảng toàn ngành.
Ai cũng hưởng lợi
Hiện tại, các công ty xuất khẩu mua xe mới từ nhà sản xuất hoặc đại lý. Sau đó, họ đăng ký xe tại Trung Quốc, rồi ngay lập tức chuyển thành “xe cũ” để xuất khẩu. Nhờ vậy, hãng bán được xe, đơn vị xuất khẩu cũng thu lãi lớn.
“Vì các công ty xuất khẩu vừa là bên mua vừa là bên bán với cùng một chiếc xe, giá trị giao dịch tăng gấp đôi so với việc chỉ mua xe mới hoặc xe cũ. Do đó, chính quyền địa phương đua nhau mời gọi các công ty này mở văn phòng, kho bãi để thổi phồng số liệu thống kê”, hai lãnh đạo ngành ô tô Trung Quốc giải thích với hãng tin Reuters.
Theo ông Wang Meng, cố vấn của Hiệp hội Đại lý ô tô Trung Quốc (CADA), trong số 436.000 xe đã qua sử dụng xuất khẩu trong năm 2024, khoảng 90% là xe mới chưa từng lăn bánh.
Tiền đề cho một “nội chiến ngành xe" tại Trung Quốc?
Giới chức Trung Quốc có vẻ ủng hộ việc này, thậm chí còn cho xây kho bãi miễn phí để lưu trữ xe “giả cũ”. Thành phố Thâm Quyến cam kết mở rộng kho lưu trữ xe “mới giả cũ” để đạt mục tiêu doanh số 400.000 xe mỗi năm. Một số thành phố khác nới lỏng hạn mức đăng ký để thúc đẩy xuất khẩu.
Tuy nhiên, sau khi ông Jianjun lên tiếng cảnh báo hồi tháng 5, chủ tịch Zhu Huarong của Chongqing Changan Automobile cũng cho rằng chiến lược này có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Nhiều người bắt đầu đặt câu hỏi về tính chân thực của số liệu bán hàng của các hãng, vì nếu các công ty “lách luật” như trên thì thật khó để biết chính xác doanh số thật.
