So với những quốc gia khác trên thế giới, mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100 km theo Dự thảo mới của Bộ Xây dựng có quá khắt khe?
Dành cho các bạn quan tâm:
Dự thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia đang được Bộ Xây dựng triển khai lấy ý kiến đóng góp với thông tin đáng chú ý nhất là mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của toàn bộ các mẫu xe mới bán ra (hay CAFC) từ năm 2030, mục tiêu cho ô tô con phải đạt 4,83 lít/100 km. Dù nhiều tranh luận cho rằng con số này quá thấp và sẽ gây khó khăn cho thị trường Việt Nam, nhưng đây đang là xu hướng trên toàn cầu khi nhiều quốc gia cũng tiến hành siết chặt quy định về mức tiêu thụ nhiên liệu đối với ô tô.
Các quốc gia tại châu Á đang triển khai áp dụng mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình từ cách đây nhiều năm và có lộ trình cụ thể. Trong đó, Hàn Quốc đang là một trong những nước đặt mục tiêu thấp nhất, với lộ trình giai đoạn mới từ năm 2021 - 2030 có mục tiêu đạt 33,1 km/lít (tức 3,02 lít/100 km) vào năm 2030.
Tuy nhiên, Hàn Quốc nới lỏng quy định đối với các nhà sản xuất quy mô nhỏ với sản lượng ô tô dưới 4.500 chiếc. Tính đến năm 2030, những hãng này sẽ chỉ phải tuân thủ 10% số lượng bán ra đạt mức tiêu thụ theo quy định.
Tại Trung Quốc, quy định về CAFC đang áp dụng cho ô tô mới bán ra thị trường theo lộ trình giảm dần qua các năm. Cụ thể, năm 2020 có quy định mức CAFC đạt 5 lít/100 km, và đến năm 2025 giảm xuống còn 4 lít/100 km, và mục tiêu của quốc gia này đến năm 2030 sẽ giảm xuống chỉ còn 3,2 lít/100 km.
Bên cạnh đó, Trung Quốc khuyến khích người dân đẩy mạnh sử dụng các dòng xe điện và xe hybrid với nhiều chính sách hỗ trợ cho cả nhà sản xuất cũng như khách hàng. Quốc gia này cũng triển khai chu trình thử nghiệm riêng có tên gọi CLTC (China Light-Duty Vehicle Test Cycle) cho cả xe xăng dầu và thuần điện, thay thế cho tiêu chuẩn NEDC hay WLTP đang áp dụng trên toàn cầu.
Nhật Bản cũng đang áp dụng các quy định về mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của ô tô mới nhưng theo phương pháp lấy tiêu chuẩn từ mẫu xe có hiệu quả tiêu thụ nhiên liệu tốt nhất (Top Runner). Sau đó, quốc gia này yêu cầu các ô tô bán ra thị trường phải cải thiện để đạt yêu cầu; theo đó, từ năm 2020, ô tô mới phải đạt mức 4,9 lít/100 km, trong khi đến năm 2030 bắt buộc ở mức 3,9 lít/100 km.
Các quốc gia phương Tây áp dụng nghiêm ngặt hơn và đẩy mạnh quá trình chuyển đổi điện khí hóa, đặc biệt tại châu Âu. Theo đó, Liên minh châu Âu (EU) quy định toàn bộ ô tô mới bán ra trong khu vực này từ năm 2025 phải đáp ứng mức tiêu thụ nhiên liệu dưới 4,1 lít/100 km, và đảm bảo phát thải khí CO2 dưới 95 g/km.
Trong khi đó, EU cũng quy định mục tiêu phát thải đối với ô tô mới vào năm 2035 là 0 g/km, tức là xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống sẽ không thể bán ra tại khu vực này. Chính sách này của EU nhằm đẩy mạnh việc tiêu thụ các mẫu xe xanh, điển hình là xe điện hoặc xe sử dụng pin nhiên liệu Hydro.
Chính phủ Mỹ áp dụng mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình theo doanh nghiệp (CAFE) với yêu cầu toàn bộ danh mục sản phẩm của mỗi hãng xe phải đạt tiêu thụ nhiên liệu trung bình. Cụ thể, từ năm 2025, xe du lịch và SUV mới bán ra thị thị trường này phải đạt hiệu suất nhiên liệu trung bình dưới 54,5 dặm/gallon (hay 4,3 lít/100 km).
Ngoài ra, thị trường Mỹ đang áp dụng chính sách mua bán tín chỉ carbon cho các doanh nghiệp kinh doanh ô tô. Hãng xe có lượng phát thải thấp có thể bán lại tín chỉ dư cho các hãng còn thiếu (không đạt mức tiêu thụ nhiên liệu theo tiêu chuẩn). Điều này mang đến nhiều lợi ích dành cho các nhà sản xuất xe điện, điển hình là Tesla khi đã kiếm được hàng tỷ USD thông qua nghiệp vụ này trong nhiều năm qua.
Vốn dĩ quy định trước đây của Mỹ có mức phạt cho mỗi doanh nghiệp không đạt mức CAFE theo tiêu chuẩn. Tuy nhiên, Tổng Thống Trump đã ký ban hành một đạo luật mới trong tháng 7 vừa qua đã xóa bỏ các mức phạt nên điều này đang mở đường cho các mẫu ô tô sử dụng động cơ dung tích lớn.